Książki autorów tureckich – top 5

Literatura turecka to nie tylko Orhan Pamuk czy powieści historyczne, które zaczęły być masowo wydawane w Polsce po sukcesie serialu Wspaniałe stulecie. W tym zestawieniu przedstawiamy kilku najpopularniejszych autorów, których dzieła są doceniane na całym świecie. Uniwersalne, choć trudne tematy dotyczące ludzkiej egzystencji przeplatają się tu z postmodernistycznymi eksperymentami i opowieściami o kulturze, która może wydawać się nam, ludziom Zachodu, kompletnie obca. Te elementy tworzą barwną mozaikę złożoną z głosów pisarek oraz pisarzy, niejednokrotnie zapuszczających się swoją twórczością w ryzykowne rejony.

Książki autorów tureckich – te 5 warto znać

10 minut i 38 sekund na tym dziwnym świecie – Elif Shafak

Elif Shafak to niezwykle barwna postać – powieściopisarka, wykładowczyni akademicka i feministka, uznawana za najlepszą turecką autorkę. Urodziła się we Francji, następnie mieszkała w Stambule i Hiszpanii. Później wielokrotnie zmieniała miejsce pobytu.

Dzięki swoim bogatym doświadczeniom czuje się związana zarówno ze Wschodem, jak i zachodnią kulturą. W swoich powieściach opowiada o czasach współczesnych i dawnych, sięgając po tematy mistyczne oraz badając rozterki targające ludzkim sercem.

Bohaterkę książki 10 minut i 38 sekund poznajemy w chwili, gdy jej ciało przestaje się poruszać, a umysł stoi na progu śmierci. W tym niezwykłym momencie Leila przypomina sobie sceny ze swojego życia, które układają się w opowieść o lojalności, emocjach i walce o bycie sobą.

Książki Elif Shafak znajdziesz tutaj.

Stambuł. Wspomnienia i miasto – Orhan Pamuk

Laureata literackiej Nagrody Nobla z 2006 roku nie trzeba nikomu przedstawiać. Orhan Pamuk miał być architektem, na szczęście dla światowej literatury zmienił jednak decyzję dotyczącą życiowej drogi i poświęcił się pisaniu.

W powieści Stambuł. Wspomnienia i miasto noblista oprowadza czytelnika po miejscu, w którym się wychował. Przeplata błądzenie wśród ludzi i zabytków prywatną opowieścią o radościach i traumach okresu dzieciństwa oraz dojrzewania. Ten podwójny portret daje szeroki obraz życia w kulturalnym centrum Turcji, w którym Zachód spotyka się ze Wschodem, a ożywczy powiew dziejowych zmian – z melancholią ruin.

Książki tureckiego noblisty znajdziecie tutaj.

W haremie. Sułtanka Kösem – Demet Altinyeleklioglu

W zestawieniu nie może zabraknąć czegoś dla fanów klimatów w stylu serialowego hitu Wspaniałe stulecie. Demet Altinyeleklioglu, turecka pisarka, tłumaczka oraz producentka programów telewizyjnych, jest autorką wielu powieści osadzonych w realiach Imperium Osmańskiego.

W haremie. Sułtanka Kösem jest literackim pierwowzorem ukochanego przez Polaków serialu. Dzięki powieści poznajemy drogę, jaką przeszła tytułowa bohaterka, która z niewolnicy kupionej do haremu stała się żoną sułtana i niezwykle wpływową kobietą.

Pałacowe intrygi, walka o władzę oraz pociągająca egzotyka – to wszystko znajdziecie w książce Demet Altinyeleklioglu.

Książki Demet Altinyeleklioglu możecie znaleźć w tym miejscu.

Jeszcze – Hakan Günday

Hakan Günday reprezentuje mroczne rejony tureckiej literatury. To dlatego, że porusza w swoich utworach trudne, czasem niemal makabryczne tematy.

Powieść Jeszcze opowiada o dziewięcioletnim chłopcu, którego ojciec jest przemytnikiem nielegalnych imigrantów. Mały Gazâ szybko uczy się przykrej prawdy o ludzkiej naturze, oglądając rzeczy, które byłyby wstrząsające nawet dla dorosłego.

Czy można uwolnić się od tych obrazów, które kształtują świat dorastającego człowieka? Czasami okrutny los układa ironiczne szarady, na które nie można dać jasnej i określonej odpowiedzi.

Tytuł otrzymał Nagrodę Medici za najlepszą powieść zagraniczną wydaną we Francji w 2015 roku. Książkę Jeszcze możecie znaleźć tutaj.

Mehmed Zdobywca – Nedim Gürsel

Mehmed Zdobywca to opowieść równocześnie historyczna i współczesna. Autor skupia swoją narrację z jednej strony na lirycznych detalach, z drugiej – szerokiej perspektywie dziejowych zawirowań. Słowem – postmodernistyczna perełka, stworzona przez autora cenzurowanego przez tureckie władze.

Bohaterami powieści Nedima Gürsela są historyczny władca oraz współczesny pisarz, usiłujący możliwie wiernie oddać obraz zdobywcy Konstantynopola. Praca nie idzie jednak tak, jak można by się tego spodziewać. Bo, jak to w postmodernistycznych powieściach bywa, literatura płata narratorowi figle, wyzierając z kart powieści i przyglądając się sama sobie. Przygotujcie się więc na opowieść o dawnym i współczesnym Stambule oraz refleksje na temat sztuki pisarskiej.

Literatura turecka – barwna, odważnie badająca niewygodne tematy, stanowiąca wyzwanie. Równocześnie wyciąga do czytelnika rękę i zachęca do odkrywania sekretów tureckiej duszy. A te zapewnie i tak pozostaną dla nas, wychowanych w kulturze zachodniej, tajemnicą. Wartość tkwi jednak przede wszystkim w procesie poznawania i niezwykłym kulturowym spotkaniu, które odbywa się za każdym razem, gdy sięgamy po zagraniczne powieści.

Autorka zestawienia: Magdalena Białek