Cyberpunk Girls – recenzja antologii opowiadań

Opowiadania z antologii Cyberpunk Girls zabierają czytelnika do świata oświetlonego neonami, rządzonego przez bezwzględne korporacje. Świata, w którym ludzie zwiększają swoje możliwości fizyczne i umysłowe dzięki elektronicznym wszczepom. Każda z autorek przedstawia swoją wizję cyberpunkowej rzeczywistości. Jedne w swoich opowiadaniach są wierniejsze klasycznym założeniom gatunku, inne mniej, a niemal wszystkie historie skupione są wokół kobiecych bohaterek. 

Cyberpunk Girls — recenzja antologii

Siedem opowiadań i sześć autorek science fiction: Martyna Raduchowska, Magdalena Kucenty, Jagna Rolska, Krystyna Chodorowska, Gabriela Panika i Agata Suchocka. Każda historia to zaproszenie do nieco innego świata, umiejscowionego w dalszej lub bliższej przyszłości. Wszystkie łączy jedno — są utrzymane w realiach cyberpunku. Zatem to pełne brutalności dystopie.

Na przykład Martyna Raduchowska w opowiadaniu otwierającym antologię, Heartbyte, fabułę umiejscawia w rzeczywistości pandemii, podobnie, jak Jagna Rolska w Spandau. W swoim drugim opowiadaniu pt. Amber, Rolska kreuje świat po katastrofie klimatycznej, w której duża część kontynentów znalazła się pod wodą. Krystyna Chodorowska i Gabriela Panika w Dotknąć ciemności stworzyły rzeczywistość nękaną ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, po wojnie z obcą cywilizacją, Termeszami… Każdy ze światów, jakie znajdziecie w Cyberpunk Girls, to miejsca niepokojące i jednocześnie intrygujące.

Rozświetlone aglomeracje, bioniczne ulepszenia

Najbliżej klasycznych cyberpunkowych historii są opowiadania Dziewczyna, której nie było Magdy Kucenty i Nitro Agaty Suchockiej. Obu autorkom udało się stworzyć dystopie, w których technologia zdominowała życie ludzi. Społeczeństwo zostało podzielone na klasy, warstwy, a władza jest w rekach korporacji i gangów. Bohaterki tych opowiadań wyrosły z najniższego poziomu społecznego. Jednak o ile u Kucenty młodziutka Tyana dopiero przez przypadek odkrywa prawdę o świecie, w jakim żyje, o tyle Rubble, bohaterka Suchockiej, świetnie zna realia swojego i za wszelką cenę próbuje w nim zaistnieć.

W Dotknąć ciemności Krystyna Chodorowska i Gabriela Panika zdołały zmieścić dość skomplikowaną rzeczywistość i fabułę opartą na kryminalnym wątku. Jak na tak małą formę, jaką jest opowiadanie, wprowadzają wiele postaci. Na koniec zostawiają czytelnika z mnóstwem niedopowiedzeń i właśnie dlatego miałam wrażenie, że ich opowiadanie być może jest skondensowanym preludium większej całości. Jeżeli nie, to z pewnością ma potencjał, żeby w taką większą, powieściową formę się przerodzić. Gdyby ta książka kiedykolwiek się pojawiła, to chętnie po nią sięgnę, bo opowiadanie bardzo mnie zaintrygowało.

Uzależnienie od technologii a wolność

Największe wrażenie zrobiło na mnie ostatnie opowiadanie z tej antologii — Amber Jagny Rolskiej. Autorka przeplata ze sobą narracje skupione wokół dwóch kobiet: Amber, młodej dziewczyny, która w świecie po katastrofie żyje w małej naturalnej społeczności i Agaty, pracującej na statku badawczym, przedstawicielki świata wysokotechnologicznego. Jednak ta opozycja bohaterek jest dość przewrotna.

Pisząc historie swoich bohaterek, autorka zastanawia się nad tym, czy w świecie po katastrofie jest miejsce na wolność, na życie w zgodzie z naturą. Rozwój technologii i uzależnienie od niej odbiera ludziom właśnie to, co jest kluczowe dla człowieczeństwa — wolność i wolną wolę. Czy można się temu przeciwstawić?

O pozbawieniu wolności wyboru i jednocześnie pozorach jej istnienia pisze też Magda Kucenty w Dziewczynie, której nie było. W tym świecie niemal każdy ma w głowie elektroniczną wszczepkę. Wystarczy, że ktoś zna kod, wtedy, wypowiadając go, może uruchomić wirusa i przeprogramować człowieka. „Wybraniec” traci wszystkie wspomnienia, staje się kimś całkiem innym… W tym świecie nie można być pewnym nawet tego, kim się jest. Tylko że wiedzą o tym nieliczni, a reszta ludzi żyje w nieświadomości.

Cyberpunk Girls — dla kogo?

Co łączy opowiadania z Cyberpunk Girls? Niepokojące światy, w których etykę zastąpiła technologia. Ci, którzy ją tworzą i nią dysponują są niczym bogowie — mają moc decydowania o życiu innych, toteż ludzie w ich rękach są jak zabawki, które można podrasować lub wymienić. Triumf cybernetyki odbywa się kosztem człowieczeństwa, nie tylko tego biologicznego, fizycznego. Życie człowieka jest warte tyle, ile ktoś inny może na nim zyskać. Wolna wola, miłość, macierzyństwo — nawet te podstawowe aspekty ludzkiego życia ulegają wypaczeniu.

Tak jak mnóstwo historii science fiction, tak i te z nurtu cyberpunk wywołują w nas refleksje i niepokój związane z tym, w jakim kierunku zmierza ludzkość. Może jeszcze nie mamy wszczepek, ale z powodzeniem zastępują je smartfony. Nie musimy o niczym pamiętać, bo urządzenia pamiętają za nas. Już jesteśmy uzależnieni od nieograniczonego dostępu do informacji i pozwalamy sobą manipulować choćby przez automatyczny dobór reklam bazujący na treściach, jakie zainteresowały nas w sieci… Co będzie dalej?

Z pewnością po antologię opowiadań sięgną fani polskiego science fiction. Jestem też pewna, że książka może zaintrygować tę stosunkowo nową grupę czytelników, których zainteresowanie cyberpunkiem zostało podkręcone nową grą od CD Projekt Red. W końcu, być może nawet w tym momencie, część świata gra właśnie w Cyberpunk. Dzięki opowiadaniom jeszcze bardziej zanurzycie się w historie ze świata interfejsów, wszczepek, holorozmów, bionicznych narządów i naszprycowanych elektroniką egzoszkieletów.

Antologia opowiadań ukazała się nakładem Wydawnictwa Uroboros. Znajdziecie w niej te historie:

• Heartbyte Martyny Raduchowskiej
• Dziewczyna, której nie było Magdaleny Kucenty
• Spandau Jagny Rolskiej
• Dotknąć ciemności Krystyny Chodorowskiej i Gabrieli Paniki
• Mindblow Martyny Raduchowskiej
• Nitro Agaty Suchockiej
• Amber Jagny Rolskiej

Książkę od listopada znajdziecie tutaj: Cyberpunk Girls.

Powiązane:

• Cyberpunk – chcecie poczuć klimat? Zajrzyjcie w te książki