Piknik na skraju drogi i inne utwory – recenzja

Bracia Strugaccy to jedni z najbardziej znanych i wpływowych autorów science fiction w historii literatury rosyjskiej. Piknik na skraju drogi i inne utwory to zbiór opowiadań, po które powinien sięgnąć każdy fan science fiction oraz postapokaliptycznych scenariuszy. Bowiem bez braci Strugackich nie byłoby mowy o współczesnym zarysie fantastyki. Przekonajcie się z resztą sami!

O autorach słów kilka

Arkadij i Boris Strugaccy to wybitni rosyjscy autorzy science fiction, którzy w dużej mierze tworzyli jako duet pisarski. Oboje urodzili się w Batumi, stolicy Gruzji, niemniej w późniejszym czasie ich rodzina przeniosła się do Leningradu w Rosji. Jako że okres ich młodości przypadł na czas wojny, Arkadij podczas II wojny światowej służył jako artylerzysta i tłumacz w wojsku, Boris zaś podczas oblężenia Leningradu pracował jako ślusarz i spawacz.

Po wojnie bracia podjęli studia na uniwersytecie w Leningradzie. Arkadij studiował język angielski i japoński, Boris – astronomię. Wspólną karierę pisarską rozpoczęli w latach 50. XX wieku debiutując powieścią postapokaliptyczną osadzoną świecie po wojnie nuklearnej pt. Kraj purpurowych chmur (1959).

Ze względu na cenzurę w Związku Radzieckim, twórczość braci Strugackich była często pełna ukrytych znaczeń i krytyki politycznej. Ich prace często zajmowały się tematami takimi jak utopia, dystopia, humanizm, ekologia i filozofia, co często prowadziło do konfliktów z władzami.

Jednym z najbardziej znanych dzieł braci Strugackich jest Piknik na skraju drogi (1972). Powieść zainspirowała słynnego rosyjskiego reżysera Andreja Tarkowskiego do stworzenia filmy Stalker (1979). Mimo że film różni się od powieści, jest uważany za jeden z najważniejszych filmów science fiction wszech czasów.

Poza inspiracją reżyserską, powieść stała się również inspiracją dla kultowej serii gier komputerowych S.T.A.L.K.E.R. mających fanów na całym świecie. Wiele ich pomysłów i koncepcji inspirowało innych twórców, a ich książki są nadal tłumaczone na wiele języków na całym świecie. Dlatego też wydawnictwo Prószyński i S-Ka postanowiło stworzyć zbiorczy tom opowiadań braci i wydać je na polskim rynku książkowym. Co możemy znaleźć w środku?

Co możemy znaleźć w środku?

Zawartość książki stanowi pięć opowiadań braci. Są to: tytułowy Piknik na skraju drogi, Poniedziałek zaczyna się w sobotę, Ślimak na zboczu, Trudno być bogiem oraz Miliard lat przed końcem świata. O czym opowiadają poszczególne utwory?

PIKNIK NA SKRAJU DROGI

Pierwsze opowiadanie skupia się na tajemniczych Strefach (Zonach), czyli obszarach na Ziemi, które zostały dotknięte przez pozaziemskie istoty. Obszary te są pełne niebezpiecznych anomalii i dziwacznych artefaktów, które przyciągają tak zwanych  stalkerów. Są to poszukiwacze zdolni do penetracji Stref w poszukiwaniu cennych przedmiotów do sprzedaży na czarnym rynku.

Główny bohater, Redrick Red Schuhart, jeden ze stalkerów, ryzykuje swoje życie wchodząc do Zony, nie tylko dla zysku, ale również z niejasnego poczucia powołania. W powieści tej możemy zetknąć się z egzystencjalizmem oraz kwestią ludzkiego dążenia do zrozumienia i przetrwania w obliczu nieznanego.

PONIEDZIAŁEK ZACZYNA SIĘ W SOBOTĘ

Fabuła kolejnej powieści koncentruje się na postaci Aleksieja Biełajewa. Jest to młody programista komputerowy, który podczas wakacji natyka się na tajemniczy naukowy instytut badawczy, NITWiN (Niunański Instytut Technologii Czarodziejstwa i Czarownictwa).

Instytut ten zajmuje się badaniem magicznych zjawisk i stworzeń, ale robi to w bardzo nietypowy, dowcipny sposób, łącząc elementy nauki, magii i absurdalnego humoru. Powieść tę można traktować jako satyrę na biurokrację oraz nadmierną specjalizację w nauce, a jednocześnie hołdem dla odkrywczej radości badań naukowych.

ŚLIMAK NA ZBOCZU

Kolejny tytuł to dość nietypowe dzieło braci. Składa się z dwóch równoległych wątków, które na pierwszy rzut oka nie mają ze sobą wiele wspólnego. Pierwszy wątek opowiada o Perecinie, byłym pracowniku Biura, instytucji zlecającej badanie enigmatycznego Lasu. Perecin decyduje się porzucić pracę, ale okazuje się, że od Biura nie tak łatwo się odejść. Kiedy próbuje opuścić teren, znika w tajemniczym Lesie.

Drugi wątek śledzi losy Kandiba, człowieka, który przybył do miasteczka u podnóża Lasu z misją zniszczenia Biura. W wyniku serii dziwnych zdarzeń, zamiast tego zostaje zmuszony do pracy jako strażnik w Lesie.

Ślimak na zboczu jest skomplikowaną alegorii na temat biurokracji, polityki, natury ludzkiego poznania i naszego związku z naturą. Powieść stawia wiele pytań, nie udzielając na nie jednoznacznych odpowiedzi.

TRUDNO BYĆ BOGIEM

Historia Trudno być bogiem opowiada o Antonie, ziemskim agencie wysłanym na planetę Arkanar. Arkanar jest miejscem analogicznie odpowiadającym Ziemi za czasów średniowiecza. Jej mieszkańcy zaś nie mają świadomości, że są obserwowani przez technologicznie zaawansowaną cywilizację z Ziemi.

Anton przyjmuje tożsamość szlachcica Don Rumaty, a jego zadaniem jest obserwowanie i dokumentowanie społecznych i politycznych zmian na Arkanarze. Niemniej nie może on ingerować w rozwój planety. Zadanie wydaje się proste do momentu, gdy brutalna reakcja przeciwko oświeceniu zaczyna siać terror na Arkanarze. Bohater staje więc trudnej sytuacji moralnej  – powinien ingerować, czy też pozostać bezstronnym?

MILIARD LAT PRZED KOŃCEM ŚWIATA

Głównym bohaterem ostatniego opowiadania jest znany fizyk Dmitrij Malianow, który zaczyna doświadczać dziwnych zjawisk w swoim domowym laboratorium. Jego prace naukowe i eksperymenty zaczynają nieoczekiwanie się zawieszać lub przerywać z nieznanych przyczyn. Z biegiem czasu, dziwaczne zjawiska zaczynają się pojawiać nie tylko w laboratorium Dmitrija, ale także w całym świecie, co prowadzi do rosnącego poczucia globalnej niepewności i paraliżu.

Wszystko wskazuje na to, że nieznane siły starają się powstrzymać postęp nauki i technologii. Być może dzieje się to w celu ochrony ludzkości przed samounicestwieniem? A może, jak sugerowałby tytuł, z jakiejś nieznanej przyczyny powiązanej z daleką przyszłością?

Historia powieści porusza temat niepewności, strachu i nieuchronności, ale opowiada również o dążeniu do wiedzy i zrozumienia mimo przeciwności.

Książkę znajdziecie tutaj>>

Piknik na skraju drogi i inne utwory – recenzja

Jako że uwielbiam rosyjskie powieści, świat post-apo oraz science fiction, lektura Pikniku na skraju drogi i innych utworów była dla mnie niezwykłą przyjemnością! Możliwość zmierzenia się z klasyką literatury, która zainspirowała tak wielu twórców, to nie tylko must have dla geeków. To również lektura pomagająca zrozumieć w większym zakresie intertekstualność innych dzieł nawiązujących do dorobku braci Strugackich.

Piękna oprawa sprawia, że książka sprawdzi się również w formie prezentu dla pasjonata tematu. Sama nabyłam drugi egzemplarz właśnie z tą myślą, dlatego serdecznie zachęcam Was do lektury. Lub do podszepnięcia bliskim, że macie tytuł, który szczególnie wpadł Wam w oko. 😉

Piknik na skraju drogi i inne utwory znajdziesz w dobrych księgarniach. Możesz szukać go tutaj.