Wyniki IBE „Badania czytelnictwa dzieci i młodzieży”

Instytut Badań Edukacyjnych (IBE) opublikował wyniki „Badania czytelnictwa dzieci i młodzieży”, z którego wynika, że 5 % uczniów podstawówek i 14 % uczniów gimnazjum nie czyta żadnych książek. Wśród pozostałej młodzieży najpopularniejszym gatunkiem jest fantastyka

W badaniu wzięło udział ponad 3,5 tysiąca dwunasto i piętnastolatków z VI i III klas szkoły podstawowej i gimnazjum. Uczniów pytano m.in. o to, czy w dzieciństwie czytano im książki, jak duży księgozbiór posiadają w domu i które tytuły wpisaliby na listę obowiązkowych lektur szkolnych.

Coraz więcej nieczytających

Spadek zainteresowania książką dotyczy głównie chłopców. W szkole podstawowej żadnych tekstów (nie tylko książek, ale też atlasów, komiksów, encyklopedii, poradników, wierszy) nie czyta 8% dwunastolatków. W gimnazjum odsetek ten wzrasta już do 20%. Wśród dziewczynek jest nieco lepiej, bo całkowity brak zainteresowania książką deklaruje 2% dwunasto i 7 % piętnastolatek. Istnieje jednak grupa dzieci, znajdująca się na przeciwległym biegunie, która czyta książki niemal codziennie. Należą do niej co piąty szóstoklasista i 15 % gimnazjalistów. Natomiast nieco rzadziej, bo raz w tygodniu, po książkę sięga już co trzeci gimnazjalista.

Domowy księgozbiór

Na wyniki czytelnictwa bezpośredni wpływ mają rodzinna tradycja głośnego czytania dzieciom oraz liczba książek znajdujących się w domu. Aż 7 % uczniów przyznało, że nie posiada ani jednej książki, natomiast ubogie księgozbiory, liczące do 50 pozycji, znajdują się w około 40 % domów. Warto zaznaczyć, że dotyczy to głównie mieszkańców wsi i małych miasteczek. W miastach powyżej pół miliona mieszkańców, zbiory liczące ponad 200 pozycji, posiada 29 % dwunastolatków oraz 44% piętnastolatków. Na wsiach odsetek ten wynosi tylko 12 %.

Fantastyka najpopularniejszym gatunkiem

Dwunastolatkowie najchętniej sięgają po literaturę fantastyczną przeznaczoną dla dzieci w ich wieku. Sympatię do niej deklaruje ponad połowa badanych dziewcząt i co trzeci chłopiec. Twórcy raportu zwracają uwagę, że główną przyczyną sukcesu tego typu literatury pozostaje nadal popularny cykl o „Harrym Potterze” (przeczytanie przynajmniej jednego tomu deklaruje aż 20 % uczniów klas szóstych i 15 % trzeciogimnazjalistów). Dużą popularnością, szczególnie wśród dziewcząt, cieszą się opowieści o wampirach. Wśród piętnastoletnich chłopców zauważono wzrost zainteresowania tzw. fantastyką dla dorosłych. Sięga po nią już 40 % uczniów. Dziewczęta nadal pozostają przy fantastyce dla młodzieży (53 % piętnastolatek). Na nieco dojrzalsze lektury decyduje się co czwarta nastolatka.

Lektury marzeń

Tylko połowa dwunastolatków przyznała, że przeczytała ostatnio omawianą lekturę w całości. W gimnazjum niemal co czwarty uczeń nie przeczytał w trzeciej klasie żadnego obowiązkowego tekstu. Młodzież zaznacza jednak, że przerywanie lektury lub sięganie po streszczenia dotyczy głównie książek ocenianych przez nią jako trudne. Wśród obowiązkowych lektur marzeń, zarówno przez chłopców, jak i przez dziewczęta najczęściej wymieniany był cykl o „Harrym Potterze”. Dziewczęta chętnie do kanonu włączyłyby również sagę „Zmierzch” Meyer, a chłopcy „Władcę Pierścieni” Tolkiena czy „Opowieści z Narnii” Lewisa.